Αισίως βρισκόμαστε στα μέσα Σεπτεμβρίου 2025 και η αναμονή της αγοράς για την εφαρμογή των προγραμμάτων αυτοκατανάλωσης ενέργειας έχει πλέον χτυπήσει κόκκινο.
Η έννοια της αυτοκατανάλωσης ενέργειας ξεκίνησε ουσιαστικά στη χώρα μας το 2015 με την ΥΑ 24461/2015 που περιέγραφε τους όρους εφαρμογής του net-metering. Σήμερα 10 χρόνια μετά, καθότι το net-metering δεν υφίσταται πια (παρά μόνο κάποια υπολειπόμενα έργα επιδοτούμενων προγραμμάτων που θα ολοκληρωθούν ως το τέλος του χρόνου), ενώ το σχήμα υπό το οποίο λειτουργεί η αυτοκατανάλωση είναι πλέον το net-billing και η απλούστερη μορφή της το zero feed-in (ιδιοκατανάλωση με μηδενική έγχυση).
Η ενίσχυση της αυτοκατανάλωσης μέσω των φωτοβολταϊκών δεν αποτελεί μόνο μία αναγκαία συνιστώσα της ενεργειακής μετάβασης, αλλά και ένα εξαιρετικά χρήσιμο εργαλείο για τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά. Κατά πρώτον μειώνεται η ζήτηση από το δίκτυο και περιορίζονται οι δαπάνες για την επέκτασή του. Επιπλέον περιορίζονται οι απώλειες ενέργειας και οι καταναλωτές εξοικονομούν χρήματα. Κάποια άλλα σημαντικά οφέλη της αυτοκατανάλωσης είναι ότι ενδυναμώνεται η απασχόληση (κυρίως στην περιφέρεια), προστατεύεται το περιβάλλον, ενώ παράλληλα ενισχύεται η κοινωνική αποδοχή της πράσινης μετάβασης με τον πολίτη και τη μικρομεσαία επιχείρηση αποκτούν ενεργό ρόλο σ΄αυτή.
Με τους πάντες θετικά διακείμενους υπέρ της αυτοκατανάλωσης και τις μέχρι τώρα επιδόσεις να είναι ενθαρρυντικές, μια σειρά από θεσμικά κενά και αρρυθμίες έχουν οδηγήσει σε αδιέξοδο καταναλωτές και εγκαταστάτες, αφού οι καθυστερήσεις, η γραφειοκρατία και τα αναίτια εμπόδια δίνουν την εντύπωση ότι η αυτοκατανάλωση δεν αποτελεί προτεραιότητα αλλά πάρεργο που μας επιβάλλουν οι Κοινοτικές ρυθμίσεις.
Αρκεί να απαριθμήσει κανείς τα προβλήματα στην υλοποίηση των έργων για να καταλάβει το αδιέξοδο στο οποίο έχει περιέλθει η αγορά. Τα προβλήματα χωρίζονται σε αυτά που σχετίζονται με τις ελλείψεις στη νομοθεσία και σε αυτά που οφείλονται στη μη εφαρμογή της από τους εμπλεκόμενους φορείς.
Ο ΔΕΔΔΗΕ ξεπερνά κατά πολύ τα χρονοδιαγράμματα της νομοθεσίας για την έκδοση των όρων σύνδεσης ή/και την υπογραφή σύμβασης σύνδεσης. Για τα οικιακά συστήματα, ο ΔΑΠΕΕΠ μόλις πρόσφατα (Απρίλιος 2025) άρχισε να δέχεται αιτήσεις για υπογραφή της σύμβασης συμψηφισμού, ενώ η απροθυμία των υπολοίπων εμπλεκόμενων (ΦοΣΕ, πάροχοι) έχει ως αποτέλεσμα να μην υλοποιούνται έργα net-billing αν και έχει περάσει ένας χρόνος από τη δημοσίευση της σχετικής υπουργικής απόφασης .
Ενώ υπό το καθεστώς του net-metering, τα συστήματα αυτοκατανάλωσης απαλλάσσονταν από την έκδοση Βεβαίωσης Παραγωγού, στην περίπτωση του net-billing αυτό ισχύει μόνο για τα συστήματα επί κτιρίων και όχι για αυτά επί εδάφους. Ο ΔΕΔΔΗΕ ζητά από τις επιχειρήσεις-αυτοκαταναλωτές, Βεβαίωση Παραγωγού (για συστήματα μεγαλύτερα του 1 MW) ενώ η ΡΑΑΕΥ εκτιμά πως δεν θα έπρεπε να εκδίδεται Βεβαίωση Παραγωγού εφόσον μιλάμε για αυτοκατανάλωση. Το αποτέλεσμα; Διαφορετικές ερμηνείες, αδράνεια και απραξία.
Το ίδιο ισχύει και στην περίπτωση της εγγυητικής επιστολής προς τον ΔΕΔΔΗΕ. Στη περίπτωση του net-metering απαλλάσσονταν όλοι οι σταθμοί αυτοκατανάλωσης, όσον αφορά το net-billing οι σταθμοί αυτοκατανάλωσης επί εδάφους ανεξαρτήτως ισχύος πρέπει να προσκομίσουν εγγυητική επιστολή.
Όποιος οργανισμός δεν μπορεί να εκδώσει τιμολόγια, όπως ΟΤΑ, εκπαιδευτικά ιδρύματα, κοινωφελή ιδρύματα, ΜΚΟ, κ.α. δεν μπορεί να επωφεληθεί από τις διατάξεις του net-billing.
Η υπουργική απόφαση για την αυτοκατανάλωση δεν περιλαμβάνει ακόμη τις ρυθμίσεις για την κοινή χρήση και διαμοιρασμό της ενέργειας και τα μικροηλιακά συστήματα με ρευματολήπτη (plug-in ή φωτοβολταϊκά μπαλκονιού) που προβλέπονται στην Οδηγία 2024/1711 της ΕΕ.
Αυτές τις μέρες κλείνει ένας χρόνος από τη δημοσίευση της υπουργικής απόφασης για το net-billing, ενώ υπήρχε και ένα μεσοδιάστημα 4 μηνών από τη διακοπή των προγραμμάτων net metering. Συνολικά αρθροίζονται 16 μήνες , χρονικό διάστημα που είτε δεν υπήρξε καθόλου πρόοδος είτε οι όποιες εξελίξεις υπολείπονται κατά πολύ των προσδοκιών της αγοράς. Είναι σαφές ότι δεν μπορούμε να συνεχίσουμε έτσι. Η αγορά (δια του Συνδέσμου Εταιριών Φωτοβολταϊκών) έχει υποβάλει συγκεκριμένες λύσεις σε αυτά τα προβλήματα. Το μπαλάκι των ευθυνών είναι στο γήπεδο του ΥΠΕΝ.
πηγή: energypress
